در شمال شرق

با سلام و درود

من که چند روزی است از غرب ایران (کوچانده شده ام) و در شرق شمالی استقرار فصلی دارم. چند روزی است که در بین دانشجویان باستان شناسی شمال شرق ایران روزگار سپری می کنم. به دعوت مسئول پایگاه و موزه فضای باز گوهر تپه (علی ماهفروزی) به آن پایگاه امده ام. سه شنبه صبح از تهران عازم شدم. حدود ظهر در نزدیکی بهشهر بسوی گرگان رفتیم. در مجتمعی بنام گلستان در بین دانشجویان باستان شناسی بودیم. سخنرانی من در مورد شرق شمالی ایران بود. و در شمال شرق آن را رائه کردم. گفتگو و پرسش پاسخ صمیمی . دانشجویان انجا نیز مانند همه دانشجویان ایران زمین و حتی زمین. صمیمی و پرشور بودند. فضایی صمیمی و گفتگوی علمی برای کسانیکه رو به آینده دارند و امید اینده هستند همیشه خاطره انگیز است. شور و شوقی که انسان را به شور و شوق می اندازد.

روز چهارشنبه پس از یک جلسه سنگین کاری با همکاران در پایگاه گوهر تپه. بعد از ظهر را بازهم میزبان دانشجویان شمال شرق ایران بودیم. یا بهتر است بگویم پایگاه گوهر تپه بود و ما نیز هم. نسل نو نسل پرشور، نسل زندگی نسل تداوم وتلاش. برای من این جلسات بسیار اموزنده بود. اکنون چند نکته از روی یاد داشتم را برای شما می نویسم. باشد تا با هم در تجربه هایمان شریک شویم:

پس از سخنرانی همکار گرامی کوروش روستایی در مورد استقرارهای نوسنگی در جنوب و جنوب شرق دریای مازندران دانشجوی محترمی که قبلا او را در نیشابور دیده بودم در مورد پراکندکی استقرار های نوسنگی در شمال شرق و شرق شمالی پرسید. در نقشه های کوروش تراکم استقرارها در دشت گرگان نشان داده شده بود. در شمال مرکزی ایران یعنی اطراف شاهرود و دامغان نیز پراکندگی استقرار های نوسنگی نشان داده شده بود. و در جنوب غرب ترکمنستان جایی که من به قصد آن را شرق شمالی فلات ایران می خوانم. سئوال در مورد پراکندگی بود اما آنچه من از آن گفتگو اموختم پارادوکس پراکندگی بود. استقرار های نوسنگی نشان داده شده در طیفی از دشت های پست در شمال البرز. دشت های حاشیه کویر های مرکزی ایران داخلی جنوب البرز را نشان می داد. دشت های میانکوهی تعداد کمی استقرار را نشان داده بود مانند قلعه خان . اما انچه پاردوکس داشت این بود که براساس پراکندگی نمی توانستم الگوی پراکندگی معنی داری برای زیست بوم هایی که استقرار های نوسنگی در آن ارائه کنیم. نتیجه واقعا پژوهش ها در ابتدای راه هستند و لازم است در مورد آن تامل کنیم. بررسی ا را ادامه دهیم و اطلاعاتمان را باهم شریک شویم تا بتوانیم تصویری واقعی تر از منطقه و پراکندگی استقرار های نوسنگی ارائه دهند. پیشنهاد از دانشجویان باستان شناسی خواهش می کنم اگر به داده ای برخوردند لطفا اطلاعات آن را در جایی مثل وب نوشته یا مجلات دانشجویی حتی گروه باستان شناسی ایران ارائه کنند تا فتح بابی شده باشد. قطره قطره جمع گردیم و وانگی دریا شویم..

دانشجوی محترمی دیگری در مورد کوچ نشینی در مناطق کوهستانی البرز پرسید. شاید منظورش دقیقا استقرار های فصلی بود. و می دانیم این دو با هم تفاوت اساسی دارد. به نظر اینجانب نه در اوایل نوسنگی بلکه در اواخر نوسنگی شیوه های معیشت و سکونت در سرزمین های مرتفع شمال شرق و شرق شمالی ایران به سوی غیر یکجانشینی و احتمالا غلبه دامپروری و کاهش سهم کشاورزی پیش رفته است. داده ها را از لایه های بیست و پنج و شش در قلعه خان ارائه می کنم.

کاشکی در مورد فرهنگ کلتیمینار هم یا سئوالی شده بود یا بحث می کردیم. این نام فرهنگی در کویرهای شرقی آسیای مرکزی است فرهنگی نوسنگی ؟ که در بعضی مناطق تا هزار رو دویست پیش از میلاد تداوم داشته. منظورم دقیقا این است که فرهنگ های نوسنگی شمال شرق و شرق شمالی پیوستگی خاورمیانه یا بهتر است بگویم خاور نزدیکی دارد.

تا فرصتی دیگر برای ادامه